De andere kant van de muur: bezoek aan de Palestijnse gebieden

Nu we voor de tweede keer in Israel zijn leek het ons interessant om toch ook een kijkje te nemen in Palestijns gebied. Je hoort hier veel over de problemen met de Palestijnen, maar hoe het leven er aan toe gaat in de Palestijnse gebieden is toch vaag. Je hoort in Nederland alleen maar over het geweld.

Vanochtend zijn we in de auto gestapt richting Ramallah in de West Bank. Na vier dagen in een een vakantieresort in het super beveiligde Eilat met veel zon een rust waren we wel toe aan een beetje avontuur. Er was een goede aanleiding om de Palestijnse gebieden te bezoeken. De kinderen van de Maas en Waal school van Isa en Luka hebben in het voorjaar een circusproject georganiseerd. Met de voorstellingen hebben ze bijna 800 euro ingezameld voor de Palestijnse Circus School en na overleg met school leek het ons wel een leuk idee om het geld langs te gaan brengen. Na ons van verschillende kanten te hebben laten voorlichten over de veiligheidssituatie hebben we de stoute schoenen aangetrokken en zijn we naar de Palestijnse gebieden afgereisd.

Het was toch nog wel een hele toer om er te geraken. Eerst zijn we met de auto naar Jerusalem gereden. In het Arabische deel bij de Damascus Gate hebben we een bus naar Ramallah genomen. Toen we eenmaal in de bus zaten ging het razendsnel. Bij de grens werden we niet eens gecontroleerd. Het kan de Israelisch niets schelen wat de Palestijnse gebieden ingaat, maar ze maken zich grote zorgen over wat er weer uit gaat. Vandaar dat ze er een enorme 'Berlijnse' muur omheen hebben gezet met slechts een paar toegangspoorten.

Eenmaal in Ramallah hebben we in een koffiehuis koffie gedronken en een waterpijp gerookt. Isa en Luka vonden die waterpijp maar een gek ding. Luka schoot meteen in de slappe lach toen hij er een trekje aan nam. In Ramallah hebben we een kort wandelingetje gemaakt. De kinderen waren hoogst verbaasd dat ze op markt in het Nederlands werden aangesproken. We kwamen een man uit Vlaardingen tegen die bij zijn dochters op bezoek was. Na een uurtje hebben we een taxi genomen naar Bir Zeit alwaar de Palestijnse Circus School een open dag hield. Het viel het tijdens de rit naar Bir Zeit op dat alles er zo netjes en ontwikkeld uit zag. We hadden toch een beetje het beeld dat het een rommeltje in die Palestijnse gebieden is, maar in de stukken die wij hebben gezien was het tegenovergestelde het geval. In Bir Zeit wonen veel christenen dus er waren ook een aantal kerken. De lunch hebben we genuttigd een goed verzorgd restaurant dat met geld van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken was gerestaureerd. De mensen die we op straat tegen kwamen waren allemaal heel beleefd en behulpzaam als we ze de weg vroegen.

Na de lunch begon de open dag van de circusschool. Isa en Luka vonden het wel spannend om het geld 'symbolisch' te overhandigen. Ze moesten speciaal naar voren komen en kregen een warm applaus. Maar dat applaus was natuurlijk eigenlijk vooral voor alle kinderen van de Maas en Waal school bedoeld omdat zij het geld hadden ingezameld met hun optredens!!! De kinderen van verschillende leeftijden lieten al hun kunstjes zien. Het was een leuke voorstelling en Luka en Isa waren enorm enthousiast.

Aan het einde van de middag moesten we weer terug naar Jerusalem. We wilden niet te laat vertrekken in verband met de controles aan de grens. Bij de grens bleek dat toch wel een stevige controle. Allereerst moesten we de bus uit en lopend verder. We hadden het gevoel dat we de Guantanomo Bay gevangenis bezochten in plaats van Jerusalem. Eerst werden we via getraliede smalle gangen naar een soort kooi gebracht waarna we in viertal naar een speciale ruimte werden gebracht. Hier gingen onze tassen door de scanners en moesten we ons paspoort tonen. De legerfunctionarissen achter het gepanserde glas waren bijzonder vriendelijk...na een blik op onze kinderen. Ook deze keer hadden we ons en de kinderen voorbereid op een strenge ondervraging, maar wederom zorgde onze kinderen voor een snelle afhandeling. Daarna stond de bus weer voor ons klaar en werden we teruggebracht naar de Damascus Gate. Daar eenmaal aangekomen zijn we toch ook nog even Jerusalem in gegaan. We wisten namelijk dat je bij het Oosterijkse hostel overheerlijke apfelstrudel kon eten. Dat hebben we dus nog even gedaan. Het was wel een bijzondere ervaring om bij aanvang van de Sabbat door Jerusalem te lopen, want de orthodoxe Joden haastten zich in grote getalen om op tijd in de synagoge te zijn en tegelijkertijd hoorde we uit de minaretten van de moskees de oproepen voor het gebed.

De weg terug naar Rehovot was nog wel ingewikkeld want veel straten in orthodoxe buurten van Jerusalem waren afgesloten in verband met de sabbat...en daar houdt de GPS navigatie natuurlijk geen rekening mee en het was doodstil op de straten. Heel af en toe zag je een andere auto. Dit kwam als heel merkwaardig op ons over.

Al met al een interessant dagje in de laatste fase van onze reis. Over drie dagen zijn we thuis....

Morgen volgen wat foto's en filmpjes.

Druk programma in Israel

Inmiddels zijn we al weer een dag of vijf in Israel. We hebben een paar drukke dagen achter de rug. Nadat we goed uitgeslapen waren hebben we de eerste dag hier rustig aangedaan: beetje in en rond het huis gebleven. Wat boodschappen gedaan en met ze allen gegeten.

De dagen daarna waren druk en zijn omgevlogen. De tweede dag in Israel zijn we naar Tel Aviv gegaan. Daar hebben we de markt (soort Albert Cuyp) en het strand bezocht. Het was heerlijk om na al die weken in de bergen en in de woestijn om weer eens een duik in de zee te kunnen nemen. De 'koude' Middelandse zee was wel weer even wennen. Het is ook weer even wennen dat je met een heel andere cultuur te maken hebt. De Joodse cultuur is heel anders dan de Hindu cultuur. De omgang tussen mensen is veel directer. Maar tussen alle culturele verschillen door lijkt het hier erg op zuid Europa. Dus het voelt dus ook al wel weer een beetje als thuis.

De derde dag zijn we met z'n viertjes met de auto naar noord Israel gereden om daar een stel Servas vrienden te bezoeken. Servas is een internationale vredesorganisaties die je de mogelijkheid biedt om bij mensen die je niet kent te logeren. In dit geval kenden we de mensen wel omdat ze een paar jaar geleden bij ons op bezoek zijn geweest. Het was nog wel een toer om er te komen. Allereerst is kaartlezen niet echt makkelijk, omdat het schrift hier anders is. Uiteindelijk hebben we een GPS systeem van vrienden van Nati en Ofer kunnen lenen. Dat was ook makkelijker gezegd dan gedaan, want ook dat systeem was in een ander schrift. Het heeft ons zeker een half uur gekost om hem in het Engels om te zetten en hem aan de praat te krijgen. Uiteindelijk zijn we laat in de ochtend naar Amirin vertrokken. Toen we daar aankwamen kregen we telefonisch nog een laatste instructie om onze weg in het dorp te vinden, omdat er in het kleine dorpje geen straatnamen waren. De instructie was: na het toegangshek van het dorp, na de vierde verkeersdrempel een weg naar rechts nemen, na 500 meter ben je er. Het ging als snel mis. Na de vierde verkeersdrempel was er helemaal geen weg naar rechts. Weer bellen en overleggen. Toen spraken we maar af bij het toegangshek van het dorp. Na 10 minuten kregen we het vage gevoel dat we misschien wel bij het verkeerde dorp waren. En inderdaad, we moesten bij het dorp Abirim zijn en wij waren in Amirin. We hadden geluk. Beide plaatsjes waren in Noord Israel en het was maar een half uur om er naar toe te rijden. Het was een prachtige rit van het ene plaatsje naar het andere: een geluk bij een ongeluk.

Na aankomst bij onze vrienden hebben we de eerste dag bijgepraat. Het bleek dat zij 10 jaar geleden ook met hun kinderen lang gereisd hadden en zelf les hadden gegeven. Het was leuk om ervaringen uit te wisselen over het lesgeven. De volgende dag zijn we naar Akko gegaan. Een Arabisch stadje aan de kust. Het heeft een prachtige Tempeliers-vesting met onderaardse gangen. De avond was zeer druk. Inmiddels waren Nati en Ofer ook naar het noorden gekomen omdat de broer van Nati's vader was overleden. Zij hadden de familie bezocht. De ouders van Nati wonen in de buurt van onze Servas vrienden en het was de bedoeling dat wij bij de ouders van Nati zouden eten. Op vrijdagavond, begin van de Sabbat, wordt hier uitgebreid met de familie gegeten. De moeder van Natie zou een kleine maaltijd verzorgen. Nou dat was een gigantische maaltijd! Propvol stapten we 's avonds weer in de auto. Het was ook heel boeiend om te zien hoe zo'n maaltijd met allerlei rituelen wordt vergezeld. Aangezien er in het noorden ook nog een ander stel vrienden van Natie en Ofer wonen (en die wij ook kennen, omdat we er een keer een paar dagen mee op vakantie zijn geweest in de Sinai-woestijn) moesten we die ook nog even bezoeken. Inmiddels was het al 22.00 uur toen we bij die vrienden aankwamen. Nog wat taart eten en bijkletsen en weer de auto in terug naar Rehovot. Uiteindelijk waren we om 02.00 uur 's nachts thuis. De kinderen vonden het prachtig, want overal kregen ze lekkers en ze mochten lekker lang op blijven.

De volgende ochtend (gisteren) hebben we uitgeslapen en zijn rond het middaguur in de auto naar Jerusalem gestapt. We zijn daar al een keer geweest. De vorige keer hebben we het Joodse deel bezocht. Deze keer stond het Arabische en Christelijke deel op het programma. Het is best een opgave om met de kinderen door al die kleine straatjes (met veel snoepwinkeltjes) te lopen. We hebben een groot stuk van de Via Dolorosa (= de weg die Christus heeft gelopen voordat hij werd gekruisigd) gelopen. Uiteindelijk hebben we de Grafkerk bezocht. Het was echt een indrukwekkende plek. Alle Christenlijke sekten hebben er een deel van de kerk. De drie belangrijkste plekken waren dicht bij elkaar: Golgotha, de plek waar Christus gewassen werd en de grot. Isa en Luka keken hun ogen uit. Ze kennen het verhaal van Jesus aan het kruis. Dat ze nu op de plek waren waar het allemaal gebeurd was, maakte duidelijk indruk op ze. Er waren natuurlijk veel devote Christenen die met tranen in de ogen daar rond liepen, maar wat echt opviel was het enorme aantal Russen dat daar rondliep. Dat is eigenlijk overal zo waar we geweest zijn tijdens deze reis. De Russen hebben duidelijk de smaak te pakken met het reizen.

Aan het einde van de dag zijn we nog thee gaan drinken bij de zus van Nati die in Jerusalem woont. Vlak bij haar appartment staat de ambtswoning van de Minister President van Israel. Daar zijn we ook nog langs gelopen omdat daar de ouders van ontvoerde soldaat Gilad hun protesttent voor de deur hebben opgezet. Soldaat Gilad is in de laatste Libanon oorlog gevangen genomen en zit al vijf jaar vast in Gaza. De ouders van de soldaat bivakeren dag in dag uit voor de woning van de premier om te demonsteren. Ze willen dat er meer gedaan wordt om hun zoon vrij te krijgen.

Vandaag blijven we in Rehovot. Op 1 mei wordt hier de Holocaust herdacht. Morgen vertrekken we naar het zuiden en gaan we een paar dagen naar Eilat.

Aangekomen in Israel

Gisteren zijn we op twee de Paasdag aangekomen in Israel. Weken lang naar de chocolade van Pasen uitgekeken. Ben je in het land waar het met Pasen allemaal omgaat en dan is er geen Paaseite vinden! Een grote telleurstelling :-). Gelukkig werd deze telleurstelling ruimschoots gecompenseerd door de ontmoeting met onze vrienden: de familie Feninger. Het gezin waarmee wij vier jaar geleden in Thailand hebben rondgetrokken.

De reis naar Israel was een lange. Eergisteren vertrokken we om half 7 in de ochtend uit Nawalgarh. Eigenlijk was het beter om nog vroeger te vertrekken, maar aangezien de kinderen iedere dag zo laat in slaap vallen leek ons dat niet zo'n goed idee. Na wederom een hobbelige en bloedhete tocht met de auto door de woestijn van Rajasthan kwamen we tegen 13.00 uur aan in New Delhi. De kinderen hadden de eerste drie uur in de auto geslapen dus het viel eigenlijk reuze mee. Maar wat was dat weer wennen daar in New Delhi! Na bijna drie weken in de rustige woestijn kwamen we weer in het smerige drukke New Delhi. Overal auto's, veel mensen, stof, luchtvervuiling en een enorme hitte. Gelukkig zouden we er maar middag en een avond door brengen. We hadden wel een hotelkamer geboekt om nog wat te kunnen rusten. Inmiddels zijn we aardig ervaren in het reizen, dus hadden we het alsvolgt aangepakt: boek een kamer in een goedkoop hotel en ga tegen betaling naar het zwembad van het 5 sterren hotel dat er naast ligt. We hebben de middag dus in alle rust aan het zwembad van dit dure hotel doorgebracht.Na een uurtje trokken we allemaal bij en hadden we eigenlijk helemaal niet zoveel last meer van de hitte. We hebben ons ook nog verwend door in dit dure hotel te gaan eten voor vertrek.

Tegen 19.00 uur zijn we teruggegaan naar ons hotel en hebben nog wat uurtjes gerust. Luka was eigenlijk de enige die meteen in slaap viel en dus nog een redelijke nacht heeft gehad. Reintje, Gert-Jan en Isa hebben amper geslapen, want om kwart over 1 ging alweer de wekker en om half 2 stapten we in de taxi naar het vliegveld. Vanaf dat moment is het eigenlijk allemaal heel snel gegaan.Op het vliegveld van New Delhi verliep alles deze keer gesmeerd. Midden in de nacht was het heel erg rustig, dus de check-in en de security gingen heel snel. De vlucht was op tijd en voor we het wisten waren we in Istanbul. Natuurlijk hebben de kinderen al die uren in het vliegtuig niet geslapen, dus we vreesde voor het ergste, maar ze bleven wonder boven wonder de hele reis eigenlijk goed gemutst. Na drie uur wachten in Istanbul vlogen we door naar Tel Aviv. Het was een spiksplinter nieuw vliegtuig van Turkish Airlines met een ultra modern entertainment systeem, dus honderden films en games in de aanbieding. We hebben de kinderen de hele reis niet gehoord. Heel fijn, want wij begonnen de reis en het slaapgebrek inmiddels wel te voelen. Bij aankomst hadden we de kinderen alvast geinstrueerd op een stevige ondervraging door de Israelische autoriteiten. Over het algemeen wordt je hier intensief ondervraagd over waarom je naar Israel komt: waar ga je heen, naar wie, waar kom je vandaan, etc. Dat gaat niet altijd even vriendelijk. Isa snapte niets van dat idee en vroeg ons: 'Waarom doen ze dat dan, wij zijn toch vrienden van Israel'. Schijnbaar heeft die optimistische uitstraling geholpen, want toen we eenmaal aan de beurt waren voor de gebruikelijke ondervraging door een strenge meneer, werden (na een blik op onze kinderen) alleen maar onze paspoorten voorzien van een stempel en mochten we zo door lopen. Weer vijf minuten later stonden we met al onze baggage buiten waar onze vrienden op ons stonden te wachten.

Na wat bijgepraat en gegeten te hebben zijn we vroeg naar bed gegaan. Het was leuk om te zien dat Isa en Luka meteen weer gingen spelen met Imbar en Harel. Ze hebben in het verleden veel met elkaar gespeeld, maar ze konden mekaar absoluut niet meer herinneren. Ze pakten de draad weer op waar ze een paar jaar geleden gebleven waren en gingen vrolijk weer met elkaar aan de slag.

Nog twee dagen India en dan op naar Israel

Het zit er bijna op in India. De afgelopen week bij de familie Jangid stond grotendeels in het teken van het afronden van het lesprogramma. Voor Luka was het gewoon het reguliere lesprogramma, maar bij Isa moesten we een aantal methode afhankelijke toetsen afnemen. Dit zijn toetsen waarbij, onafhankelijk van de gehanteerde lesmethode, afgelezen kan worden waar je kind in de lesstof zit. Dat was nog best wel een klus. Maar goed het zit erop! De meivakantie is begonnen. De laatste schooldag hebben we met alle kinderen gevierd met ijs, chips en cola. Het was toch wel even een raar moment bij het opbergen van de schoolspullen. Vijf maanden lang leef je dag in dag uit met die spullen en van de een op andere dag gebruik je het niet meer.

Isa en Luka hebben het hier enorm naar hun zin. Ze spelen heel veel met de kinderen hier. Dat speelt zich vooral af in de avonduren, want in de middag is het veel te heet: ca 40 graden. In de middaghangen we allemaalop bed: beetje rusten, lezen, film kijken, kletsen en drinken.Het resultaat is wel dat Isa pas tegen 23.00 uur in slaap valt en pas om 9.00 uur wakker wordt. Overmorgen vliegen we midden in de nacht en dat in combinatie met het tijdsverschil in Israel zal wel een flink ontregelt slaapschema opleveren volgende week.

Het is ook ontzettend leuk om te zien dat Isa nu ook Engels begint te praten. Het is natuurlijk zeer basaal Engels, maar het lukt haar aardig om met de kinderen te communiceren. De eerste maanden durfde ze het niet, maar nu gaat het prima. Als wij Engels praten krijgt ze al best wel wat mee van de conversaties.

We hebben vanwege de hitte niet zoveel uitstapjes gemaakt. Maar je krijgt ontzettend veel mee van het dagelijks leven van in en rond het huis. Zo zit er hier een meubelmaker op het hof van het huis die dagelijk stoelen maakt. Ook komt er bijna iedere dag een monteur langs die een motorfiets (die helemaal uit mekaar ligt) in mekaar zet.

Reintje en Gert-Jan waren deze reis tamelijk ziektevrij, maar de afgelopen dagen was het toch raak. We waren allebei aan de diarhee (Delhi-belly) en waren tamelijk slap. Maar echt ziek waren we gelukkig niet. Toen wij weer opgeknapt waren werd Luka ziek (koorts en hoesten). Gelukkig duurde dat maar één dag. Veel mensen worden momenteel in India ziek. De enorme hitte tast je afweersysteem duidelijk aan. We waren van plan om deze twee dagenhet Sarika National Park te bezoeken, maar dat is vanwege die fysieke ongemakken niet gebeurd.

Morgenochten vertrekken we met de auto naar Delhi. We zien wel op tegen die 7 uur durende rit, maar we vertrekken vroeg. We hebben nog wel een hotel geboekt om nog wat te rusten bij aankomst. Onze reis naar Tel Aviv (via Istanbul) vertrekt om 4.45 uur 's ochtends, dus we moeten al om 2 uur op het vliegveld zijn.

Bezoek Bikaner en kameelsafari

Ons gezelschap voor een tweedaagse trip naar Bikaner bestond uit Rajesh, dochter Gudiya en ons gezin. Omdat de Jangids een guesthouse hebben moet er jammer genoeg altijd wel iemand thuis blijven. Het was 3,5 uur rijden naar Bikaner, maar de tocht leek langer doordat het een paar dagen goed heet was. We hebben eerst het enorme paleis bezocht waarvan de bouw begon in 1588 en waar de opeenvolgende Maharadja’s telkens een stuk aan toevoegden. Het is erg mooi van binnen met de mooie schilderingen met ingelegde spiegeltjes, goud, ivoor en zelfs Delfts blauwe tegels. Wat Isa het meest indrukwekkend vond waren de handafdrukken ter herdenking van de vrouwen die levend op de brandstapel van hun overleden man stapten (sati).

De middag hebben we gerust in het guesthouse van een vriend van Rajesh, Vijay. Het was te heet om iets anders te ondernemen. Om 5 uur vertrokken we naar het dorp waar twee kamelen op ons wachtten. Veel huizen in de dorpjes waar met een mooi lila achtig blauw beschildert wat insecten schijnt af te schrikken. Eén kameel had een een kar erachter waar een deel van ons g ging zitten en waarop ook het eten werd vervoerd. Op de andere kameel kon je met met tweeen zitten. We liepen 11 km door de woestijn en gedurende de rit wisselde iedereen regelmatig van kameel. Gert-Jan en Reintje hebben vaak verhalen van reizigers gehoord die flink hadden afgezientijdens een kameelrit door het meehobbelen. Wij hadden daar geen last van.Volgens Rajesh kwam had onze kameel een goed hobbelritme. We genoten van de stilte in de woestijn en zagen onderweg veel herten en antilopen en ook boeren die graan aan het oogsten waren. Als je bovenop de kameel zit heb je goed zicht op de natuur. Ons verblijf voor de nacht was boven op een duin gebouwd. We besloten op het dakterras te slapen zodat we de sterren konden zien.

Vijay kwam een uurtje later met in zijn kielzog familie van zijn vrouw. Vijay hoort bij de kaste van de Rajput de voormalige ‘rulers’waar de Maharadja’s aan de top stonden. Vijay zijn familie heersten over een deel van het rijk van de Maharadja. Zijn vader was generaal van het kamelen legioen van het Indiaase leger. Zijn familie bezit nog steeds veel grond. Rajesh behoort tot de kaste van de Brahmins, de kaste van de priesters en die zijn vegetarier en drinken geen alcohol. Voor ons was het een hele andere ervaring om zo eens een avond door te brengen met Rajputs. Er werd allereerst een vuurtje gemaakt om het geitenvlees op klaar te maken,een specialiteit van de Rajputs. Het doorsudderen van het geitenvlees neemt heel wat uurtjes in beslag en intussen wordt het er flink wat wiskey en rum naar binnen gewerkt. Volgens Rajesh is dit het vaste patroon: elke avond drinken, pas eten om 23.00-24.00 en veel lol maken. Onze gastheer was duidelijk een goede entertainer, iedereen hing aan zijn lippen met zijn verhalen. Het was mooi om naar zijn gebarentaal te kijken maar hij sprak Hindi en we hadden geen idee waar hij het over had. Het was bijna volle maan. We wisten niet dat de maan zoveel licht kon geven. Uiteindelijk waren de sterren daardoor ook niet zo helder. Reintje heeft heerlijk geslapen, Gert Jan wat minder, die werd wakker van het huilen van de wolven. ’s Ochtends werden we verwend met een heerlijk ontbijt voor we weer terugliepen met de kamelen naar het dorp. We hadden geluk dat het die paar uur net bewolkt was. Eigenlijk worden voor de toeristen alleen kamelensfari’s georganiseerd in de drie wintermaanden, de rest van het jaar is het te heet om overdag te lopen. Dat geldt helaas niet alleen voor kameelsafari’s. We merken dat we vrij weinig uitstapjes kunnen maken terwijl we hier bij Rajesh zijn. Je moet of heel vroeg vetrekken of laat op de dag vertekken wat de actieradius een stuk kleiner maakt. De terugrit in de auto van drie uur was ook weer vreselijk heet. Dat gaan we niet elke dag doen!

Het lesgeven zit er bijna op

De laatste twee lesweken van meester Gert-Jan en Juf Reintje zijn aangebroken. Hoe is het ons bevallen en wat levert het je op?

De reden dat we zelf lesgeven is dat we een lange reis willen maken en onze kinderen wat van de wereld willen laten zien: andere culturen andere gewoonten. We kiezen niet uit principiële redenen voor thuisonderwijs, maar vooral uit praktische overwegingen. Alhoewel je door de obstakels opgeworpen door de overheid wel principiëler wordt over het recht op thuisonderwijs. We moeten er niet aan denken om dat altijd te doen, maar het is wel betreurenswaardig om te merken hoe weinig vertrouwen de overheid in ouders heeft als die aangeven het een tijdje zelf te willen doen. In de meeste landen zijn de mogelijkheden voor ouders veel ruimer. Nederland heeft een schoolplicht. In de meeste westerse landen is er leerplicht. Die leerplicht nemen we serieus dus daarom hebben we de Wereldschool ingeschakeld. Een echte school met ruim 70 jaar ervaring met langeafstandsonderwijs.

We zijn op reis een paar andere gezinnen tegen gekomen die ook zelf les gaven. Dat was fijn om even ervaringen uit te kunnen wisselen. De essentie van zelf je kinderen lesgeven is dat je er helemaal alleen voor staat. Gelukkig deden we het samen, dus konden we mekaar raadplegen en dat scheelt. Maar al met al een eenzame aangelegenheid. De handleidingen van de Wereldschool zijn zeer behulpzaam , maar je moet wel zelf ondekken hoe je kind leert en hoe je les wilt gaan geven. Zowel Reintje als Gert-Jan hebben het zelf lesgeven ervaren als een zeer grote stap uit je 'comfort zone'. Misschien wel de grootste van de afgelopen jaren. Dat reizen vinden we inmiddels een makkie, maar dat lesgeven van je eigen kinderen is bepaald geen makkie. Voordat je begint denk je dat je met het opvoeden van je kind wel een goede aanloop hebt om les te geven, maar lesgeven is toch echt iets anders.

Hoe hebben wij het de afgelopen maanden gedaan?

Het is ons gelukt om, afgezien van de voorjaarsvakantie, vijf dagen per week les te geven. Discipline is de sleutel voor lesgeven op reis. Nadat we de vaste plek in Thailand hadden verlaten hebben we in Vietnam wat geexperimenteerd met wat vaker verplaatsen (vanwege de kou) en lesgeven, maar dat was geen succes. Dat kwam het lesgeven en de gemoedsrust van ons allen niet ten goede. Halverwege Vietnam hebben we besloten om minimaal een week op een vaste plek te blijven en bij voorkeur twee weken. Zo waren we in staat om in alle rust vijf dagen les te geven. Meestalgemiddeld 3,5 uur in de ochtend en als het niet te wam was gaven we 's middags les. We deden om en om de kinderen.

Wat moet je vooral wel doen en vooral niet doen bij het lesgeven van je eigen kinderen?

Hiervoor hebben we het algemeld: discipline, rust en regelmaat. Maar het duurde bij ons zeker twee maanden voordat we het lesmateriaal een beetje in de vingers hebt. Dat geldt voor de ouders maar ook voor de kinderen. Isa heeft natuurlijk serieuzere lessen dan Luka en het omwisselen van lesmateriaal was voor Isa toch wel even wennen. Op de Maas en Waal Montessori-school is het zelfstandig werken een belangrijk uitgangspunt. Dat is bij het lesgeven op reis een stuk lastiger. De handleidingen van de Wereldschool zijn zo gemaakt dat voor iedere dag beschreven is wat je moet doen. Na een x aantal dagen volgt een toets die je moet insturen. Dat geeft weinig ruimte voor je kind om zelf te plannen. Ook zit je boven op mekaar, waardoor je kind snel bij je komt met vragen. Op school ligt het meer voor de hand om opdrachten zelf uit te vinden omdat de Juf niet altijd beschikbaar is. Bij Isa heeft het zeker 3 maanden geduurd om haar 'zelfstandige' weg in het lesmateriaal van de Wereldschool te vinden. De eerste maanden was het toch belangrijk dat wij sturing gaven aan de lessen. De laatste weken pakt Isa meestal zelf de spullen waar ze mee wil beginnen en weet ze al wat er van haar verwacht wordt.

Bij Luka is het een heel ander verhaal. Dit zijn hele intensieve lessen: één-op-één. Luka is een 'waarom' kind en vraagt de godsganse tijd 'waarom': waarom doet ie dat, waarom kan een vogel vliegen, waarom eet een neushoorn alleen planten, enz. Luka is bovenden een zeer aktief jongetje dus een letterlesje moet je echt begeleiden en in de buurt blijven, anders is hij alweer naar de rivier gerend om bijv. te kijken naar kinderen die aan het vissen zijn.

Wat moet je vooral niet doen als je je kinderen lesgeeft?

• alles corrigeren. Je hebt de neiging elke fout te corrigeren, maar ze leren niet alles in één keer. Toch is dit makkelijker gezegd dan gedaan, omdat zoveel zaken voor ons vanzelfsprekend zijn om het meteen goed te doen, waardoor je denkt dat je kind het ook meteen goed moet doen. Tegelijkertijd moet je corrigeren, omdat ze anders niet van hun fouten leren. Een balans daar in te vinden is heel belangrijk;
• straffen en belonen. Belonen lijkt ok, maar voor je het weet wordt er overal een beloning verwacht. Het is een valkuil, omdat je ook ouder bent en soms moet je echt wat doen om je kind vooruit te krijgen. Het gezag van de juf op school is echt groter dan het gezag van de ouder die even een tijdje onderwijzer is. Belonen kan motiverend werken, maar het kan ook als een boomrang terug komen.
• Je geduld verliezen, want dan kan de schooltijd heel lang duren. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want soms moet je heel lang tot 'tien tellen' om je in te houden. Vooral als je kind in een ongeconcentreerde bui is.
• School en vrije tijd zaken aan elkaar koppelen. Als school voobij is dan is het ook echt voorbij. Dus als er iets vervelends heeft voorgedaan tijdens school. Kom er dan niet meer op terug na school.

Wat levert zelf lesgeven op reis op?

Op reis maken je kinderen van alles van het leven in anderen landen mee. Zaken die ze thuis of in het klaslokaal niet meekrijgen. Boeren die met hun handen het land bewerken, meubelmakers die de meubels echt helemaal zelf maken, allerlei religieuze activiteiten op straat, van alles rond leven en dood: crematies langs de rivier, gehandicapten op straat, bedelaars, straatkinderen, enz. Het interessante is dat ze bij al die vreemde zaken in het begin hun ogen uit kijken, maar dat ze afwijkende zaken steeds meer als gewoon gaan zien. Bij aanvang dachten we dat je daar tijdens de lessen wel wat mee zou kunnen doen, maar de lespakketten (rekenen, taal, schrijven, lezen) waren zo uitgebreid dat we het daar meestal geen tijd voor hadden. Soms probeerden we na school nog wel eens iets dat we tegen kwamen aan de lessen te koppelen ('Weet je nog wat vanochtend geleerd hebben....?) , maar dan kregen we meteen te horen: 'Nee, het is nu geen school meer!'

Hoe Is a en Luka het gedaan hebben is natuurlijk ook de vraag. We zijn er zelf redelijk tevreden over, alhoewel we natuurlijk niet weten waar ze zouden zijn als ze gewoon op school zouden zitten. We hebben braaf het schema van de Werelschool gevolgd, dus als het goed is hebben ze in ieder geval geen achterstand opgelopen. Of het allemaal is blijven hangenmoeten we natuurlijk nog zien.

Belangrijkste meerwaarde van een tijdje zelf lesgeven is dat je beter snapt hoe je kind leert. Als we in het verleden bij een rapport bespreking van de juf iets over het leergedrag hoorden dan konden we dat eigenlijk alleen maar voor kennisgeving aannemen. Afgezien van het sporadische huiswerk en half uurtje per week in de klas kom je weinig weten wat je kind op school doet, wat de leerstrategieën zijn en hoe je kind het doet. Als je zelf lesgeeft, al is het maar een paar weken, dan wordt dat allemaal een stuk duidelijker. Bijv. In het rapport staat dat Isa veel tijd nodig heeft met rekenen. Nu zien we hoe ze haar rekenles doet en dat ze daar veel tijd voor nodig heeft.

Bovendien waardeer je het werk van de onderwijzers op school meer als je zelf les hebt gegeven. Op reis heb je maar één of twee kinderen die je lesgeeft. Daar heb je je handen vol aan. Op school zitten er 27 in één klas. Stuk voor stuk ontwikkelen ze zich anders en dat moet je maar zien te managen. En dan heb je ook nog eens die ouders die zich me je werk op school bemoeien.

Al met al is het een boeiende ervaring dat zelf lesgeven, maar we zullen het zeker waarderen als de echte onderwijzers het weer overnemen in mei :-)

Leven in Nawalgarh

De kinderen zijn uien aan het pellen in de keuken. Vanavond maken wij spaghetti met tomatensaus. Dat is traditie als we bij de Jangids op bezoek zijn. Isa wil Sarla elke dag helpen met het bereiden van het eten, het liefst het bakken van chapati's. Gisteren gaf Sarla een kookworkshop aan een Franse dame en dat Isa het gevoel gaf dat haar plaatsje werd ingepikt J. Isa wil graag een hotel beginnen, net als Rajesh.

De eerste schoolweek in Nawalgarh zit erop. De eerste dag ging prima, ze volgden nog hun ritme. De dagen daarna ging het moeilijker. Het avondeten is laat en Rajesh zijn kinderen gaan rond 10 uur naar bed. Wij stoppen onze kinderen eerder in bed, maar doordat ze de andere kinderen nog horen blijven ze actief en mopperen dat ze niet kunnen slapen. Dit heeft tot gevolg dat ze de volgende dag pas rond achten wakker worden en we daardoor laat met school beginnen. Hierdoor hebben ze meer last van de hitte. Gelukkig ging het vandaag alweer beter. Gelukkig maar want volgende week , de laatste week staan er allerlei methode onafhankelijke toetsen op het programma voor Isa.

De Jangid kinderen moeten elke dag al om 7 uur naar school en zijn om half drie weer thuis. Zij zien het lesmateriaal van onze kids en zien dat het veel praktischer onderwijs is dan zij zelf krijgen. Zij krijgen bijna alleen theoretisch onderwijs en alleen een uur gym per week. Ze komen uit school altijd naar huis. Ze gaan nooit bij vriendjes spelen en vriendjes komen nooit bij hen. Ze hebben veel huiswerk elke dag. Op zaterdag hebben ze ook school. Op zondag zien ze hun neven en gaan ze bijvoorbeeld cricket spelen op de boerderij. Ze hebben ook elke dag een paar taakjes om hun ouders mee te helpen in het hotel bijvoorbeeld melk halen of het eten serveren. Kortom, ze hebben een stuk minder vrijheid dan onze kinderen. Rajesh en Sarla vinden de druk vanuit school ook te groot, maar willen tegelijkertijd goed onderwijs voor hun kinderen en dan is dit de enige optie. In huis woont ook nog een neef uit Jaipur. Zijn ouders kunnen zo'n dure ‘public' school niet betalen en Rajesh betaald en geeft ook onderdak. Hij kan het erg goed vinden met Cucu de middelste zoon dus dat is fijn voor beide jongens.

De kinderen hebben het onderling erg naar hun zin. Zo is Gudiya nu ook aan het helpen met uien snijden. Hierdoor konden Gert-Jan en Reintje gistermiddag samen eens een fietstochtje maken. Voor het eerst met zijn 2-en op stap sinds vier maanden!

's Avonds als de kinderen slapen is het tijd om als volwassenen smaen te kletsen. We hebben dan veel lol samen en gaan veel te laat slapen. Valt best mee hoor om 24.00 uur, maar dat zijn we niet meer gewend. Meestal gaan we vaak vroeg slapen.

Morgen gaan we naar Bikaner het fort bezoeken en aan het einde van de dag een tochtje op een kameel maken in de woestijn. Ook zullen we in de woestijn overnachten.

Incredible India

Inmiddels verblijven we al weer vier dagen bij onze vrienden, de familie Jangid, in India.

We waren gelukkig op tijd op het vliegveld in Katmandu. Wat een hoop beveiliging is er daar. Je komt binnen en alles moet door de scanner. Vervolgens nog een keer bij de gate. Eerst alles door de scanner en vervolgens werd elk stuks handbagage als nog onderzocht. Vooral het speelgoed van Luka moest het weer ontgelden. Luka moest zelfs de beyblades demonsteren om te bewijzen dat het niet gevaarlijk was. Helaas werd het springtouw in beslag genomen (die zat in de handtas omdat we daarmee de koffers op de dak van de taxi hadden gebonden). De kinderen hebben daar de afgelopen maanden eindeloos op allerlei manieren mee gespeeld . Als laatste nog een check op de vliegtuigtrap, compleet met controle van de handbagage. India eist dit soort beveiliging, omdat ze als de dood zijn voor aanslagen zoals in Bombay twee jaar geleden.

De vlucht zelf verliep verder vlekkeloos. Tot nu toe hebben we nog geen enkele vertraging in ons vervoer gehad op reis of we nou het vliegtuig, de trein, boot of bus namen. We hadden een indrukwekkend zicht op de besneeuwde toppen van de Himalaya. Het was weer een ander zicht dan toen we in de bergen liepen. Van boven zie je pas dat de bergen een keten zijn en dat achter de ene top weer andere toppen liggen. We merken aan de kinderen dat ze in de loop van de maanden steeds meer geinteresseerd zijn geraakt in de omgeving. Ze kijken veel meer naar buiten, stellen vragen en willen dat we gesprekken die we met andere voeren voor ze vertalen.

Op het vliegveld stond Rajesh te wachten met chauffeur. Het afgelopen decennium zijn de wegen in India ernorm verbetert en toch duurt de rit naar Rajesh nog steeds 7 uur net als de eerste keer in 1995. Dat komt doordat er, ten eerste veel meer verkeer is, ten tweede bijna alles tolweg is waar je de file staat om te betalen en ten derde moesten we een weg nemen die zo door de vorige moesson is aangetast dat we zigzaggend moesten rijden. Het was een vermoeiende rit met zijn vieren aan elkaar gekleefd op de achterbank, zonder aircondtioning. We stonden op een gegeven moment bijna een uur vast op een eenrichtingsweg waar verkeer van beide kanten langs moest. We moesten langs de kant wachten want er kwam een auto met VIP van de andere kant. Maar uiteindelijk wachtte ons een warm welkom door de rest van de familie: Sarla, de vrouw van Rajesh, zoon Harchal van 17, zoon Cucu van 13 en dochter Gudiya van 8. Iedereen moest wel een beetje aan elkaar wennen. Isa en Luka moesten wennen aan al die aandacht die op ze gericht waren en Isa vind het erg dat ze niet veel engels kan. De eerste dag was ze drie keer onder het bed gekropen en Luka was erg hyper en zeurderig. Inmiddels spelen alle kinderen meer en meer met elkaar.

Het zijn voor ons op eens veel drukkere dagen. ‘s Ochtends zoals gewoonlijk het lesgeven maar tussendoor helpen we veel in de keuken bij Sarla. De Jangids hebben een guesthouse zonder extra personeel. Daarnaast woont er een neef in huis en maakt Sarla ook eten voor nog andere mensen die elke dag langskomen.Isa vindt het erg leuk om mee te helpen koken.

Aan het eind van de dag als de ergste hitte voorbij is maken we een uitstapje. Gisteren miniatuurvliegtuigjes laten vliegen in de woestijn. Vandaag een museum van een ingericht huis van een rijke koopman uit de vorige eeuw, een zogenaamde Haveil, bezocht. Deze streek lag vroeger op de zijderoute en was erg welvarend. De rijke kooplieden lieten hier grote huizen bouwen die beschilderd werden met fresco's van binnen en van buiten.